Ontwerpen van de romp

Alle begin is moeilijk...
Niet dus! Want we hebben tegenwoordig internet.
Het enige wat moeilijk is, is het bepalen wat je wilt bouwen.
Daar is veel keuze in. Via de site van "de bootbouwer" staan links naar bouwplannen van boten in allerlei afmetingen. Dat dient als belangrijkste inspiratiebron.

Wellicht zelf een boot ontwerpen?
Op de "Boatbuilding Ring" stuitte ik op een freeware ontwerpsoftware die je als executable op je PC kunt draaien. 

http://www.carlsondesign.com/#Fun_Shareware

Dit is een eenvoudig programma voor het ontwerp van kleine bootjes, denk aan 6 meter maximaal. 

Er zit een goede instructie bij, en met wat proberen kom je er wel.
De afmetingen zijn "geinspireerd" op de talloze ontwerpen die via bootbousites te vinden zijn. Wat lijken veel boten toch op elkaar ;-).
Een andere belangrijke eis was dat de boot in de garage gebouwd moest worden.

Later kwam ik al surfend op http://www.freeship.org/ waar een freeware rompontwerppakket te vinden was. Ook dit is een executable die je zo (na het downloaden op je PC kunt opstarten).

Het werken met dit programma vergt meer oefengeduld zonder instructie.

Gelukkig kun je wel bestanden van het Carlson-pakket inlezen.

De presentatie is in Freeship wel vele malen gelikter.

Hiernaast is het uiteindelijke resultaat van het ontwerpproces.

De echte boot zal een kleine lepelboeg krijgen, dus niet puntig zoals hiernaast. De spiegel wordt rond met een radius van ca 5 tot 6 meter.









Het ontwerpen op een PC heeft wel een nadeel, het echte gevoel voor verhoudingen ontbreekt.
Met wat MDF en latjes kun je een draad-halfmodel opzetten om de verhoudingen te controleren.
Deze hiernaast is 1 op 3. Op basis van dit model heb ik besloten de spiegel een tikje breder te maken, hetgeen weer in het PC-ontwerp is verwerkt.

Ik wilde beginnen met een boot van ca 4 meter 30 cm.

Gitaar uitstapje

Ter voorbereiding van het bouwen van een gitaar is begonnen met het maken van een schuurblok voor het fretboard.

Het schuurvlak moet een radius hebben van 10 inch = 254mm.

Op de tekening hiernaast is het idee uitgewerkt, en met piet-a-goras wat sommetjes gemaakt.

Op het rechter blad staan de onderdelen waaruit het geleideblok bestaat.

Met een draaipunt (geboord in het hout en de freestafel wordt de radius in het hout gefreesd.

Check de link:
http://www.youtube.com/watch?v=ZXTb6va8W1E

 De onderste delen van de geleiders worden uit het hout gefreesd, de bogen hebben ook een radius van 254mm.

Uit de eerste plank (2e foto van boven) zijn de 2 blokjes gemaakt die naast de lijmklem op de workmate staan.

De geleiders zijn met 2 latten aan elkeer gelijmd, haaks en recht.

De blokjes worden aan weerszijden van het te maken schuurblok gemonteerd en op de geleiders gezet. Het geheel wordt dan boven een frees geplaatst. Het schuurblok kan dan boven de frees bewogen worden, waardoor het in de juiste radius gefreesd wordt.

Wordt vervolgd (als de lijm droog is)...

De lijm is droog, en zie hier de opstelling.
Het werkstuk wordt in de breedterichting van de workmate over de geleidingen bewogen over de frees.

Zie hier het resultaat...

The master... check de radius, gewoon 254 mm, oftewel... 10 inch!

Wijzer worden

Hoe kom je erachter hoe een houten boot gebouwd moet worden?
Te beginnen met internet... hiernaast staan een aantal links naar relevante sites waar ik wijzer van werd.
Er blijkt heimelijk toch het nodige gebouwd te worden aan houten boten in Nederland, hoewel ik zelf geen mensen ken die ook boten bouwen.
In Engelstalige landen en Frankrijk zit toch veel meer houten boten cultuur dan in Nederland, zo lijkt het.

Kijk op een plas of binnenwater in Nederland, dan is het toch heel veel plastic wat je tegenkomt. Een houten boot zien langskomen is al leuk, maar er een met klassieke lijnen, is een ander. Dan overkomt je eenzelfde sensatie als het op de weg tegenkomen van een oldtimer.

Via Bol.com zijn veel boeken te krijgen over botenbouw.
Ik heb gaandeweg het volgende aangeschaft:

How To Build a Boat; John Teale (Op de Hiswa gekocht)

Hierin wordt uitgelegd hoe het ontwerpproces van een 6 meter lange zeilboot verloopt. Vanaf een eigen schets een rompvorm die je zelf mooi vindt wordt je stap voor stap door het ontwerpproces geleid. Dus schets een boot, dan is stap 2 het bepalen van het vrijboord en het verloop van de zeeg van voor naar achteren. Hierbij kun je gebruik maken van grafieken met verhoudingen tussen vrijboord en waterlijnlengte, en vervolgens wordt de breedte in stap 3 bepaald, ondersteund door een grafiek met het verband tussen waterlijn en breedte van verschillende typen boten.
Wat in mijn ogen niet sterk wordt uitgelegd is het hoe je de werktekeningen moet maken. Maar op de Klassieke Schepen beurs (2008) kwam ik het volgende gestencilde en geringbande boekje tegen:

Lofting Manual; Barry Thomas/Chris Rawlings (Mystic Seaport Boatshop) (Beurs Klassieke Schepen)


Als je wilt weten hoe loften werkt, dan is dit prima leesvoer. Overzichtelijker kan het niet gebracht worden. Met net zoveel tekeningen als tekst worden romptekeningen uit de doeken gedaan. Ik heb het uiteindelijk niet gebruikt. Loften blijkt het een op een uitwerken van een romptekening op een vloer te zijn. De afmetingen van de onderdelen van de romp kunnen hier dan vanaf gehaald worden. Toevallig zag ik laatst een een aflevering van de oude Nederlandse scheepsbouw op Nostalgie-net. En daar werden complete schotten en plaatwerk van (stalen) vrachtschepen uitgetekend op hele grote vloeren. Op die manier een boot uitwerken gaan we in dit tijdperk dus niet doen, daar heb ik de ruimte niet voor.
Uit dit boekje heb ik wel een goede werktip geleerd over het werken met "Tick-sticks". Daarover later meer.
Alleen waar "diagonals" voor bedoeld zijn, is mij nog niet duidelijk...


Clinker Plywood Boatbuilding Manual; Iain Oughtred (Bol.com)

Dit boek mag op dit gebied wel een standaardwerk genoemd worden.
Als je aan een dergelijke hobby begint mag dit boek zeker niet ontbreken. Al lezende en vooral kijkende bouwt de boot zich vanzelf!









Building Catherine; Richard Kolin (Bol.com)

Ook dit boek mag niet ontbreken, zeker als je een overnaadse boot gaat maken.
Er wordt slechts een boot behandeld, waarbij de kleinste details niet vergeten worden. Wat mij deed besluiten dit boek te kopen was de manier waarop het beplanken van de romp werd toegelicht. De illustraties zijn onovertroffen!







The Working Guide to Traditional Small-Boat Sails; David L. Nicols (Bol.com)

Uiteindelijk zullen er toch zeilen op moeten, dus moet je weten welke smaken er zijn en hoe je ze kunt gebruiken.

Inspiratie

Een boot bouwen, hoe kom je er op?
Ik denk dat ik er in 2007 aan begon te denken. Het is gedreven door de wens om zelf een boot te bezitten, gecombineerd met een voorliefde voor hout.

In het vaarseizoen huur ik nog wel eens een Valkje en daaraan kleeft een groot nadeel: je moet weer op tijd terug zijn, want dan gaat het verhuurbedrijf dicht. Dat is begrijpelijk, natuurlijk, maar ondermijnd wel "the sense of freedom" die je hoort te ervaren bij het zeilen. Zelf bepalen hoelang je op een zomeravond wilt varen, bijvoorbeeld.

Voor een redelijk bedrag is er wel iets van plastic te koop, maar dat is het toch ook niet helemaal. Plastic wordt in de loop van de tijd viezig, hout kan altijd geschuurd worden en weer opnieuw worden behandeld.
En dan hebben we het niet eens over de lucht gehad.

Zoek de verschillen:

Een plastic Randmeer, die overigens prima zeilt

Of een houten boot als deze, de Italiaanse Feather 14.

En als je een boot huurt dan krijg je dit... geen gezicht. Hoewel het lekker varen is in een Centaur. Jammer dat deze boten overal weggevalkt worden.









 
Het moge duidelijk zijn... het wordt hout!

Aan de slag!